Start  Handvaardigheid  Papier  Wat is papiermaché

Wat is papiermaché

Hoofdcategorie: Handvaardigheid Categorie: Papier
Pagina 1 van 2
plaatje01

Het materiaal.

Papier-maché is een materiaal op basis van papier met lijm. Er kunnen eenvoudig werkstukken met een grillige vorm van papier-maché gemaakt worden. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt om decorstukken, maskers of ornamenten van te maken. De sterkte en waterbestendigheid hangen af van de gebruikte lijm, het frame en de nabewerkingen. De naam papier-maché komt uit Frankrijk. Franse vrouwen kochten papierafval van uitgevers en boekbinders en bewerkten het door erop te kauwen. Vandaar dus: papier-maché wat letterlijk Frans voor "gekauwd papier" is.

Dat was nog voor de uitvinding van machines die papier konden fijn malen. Ondanks deze Franse naam is papier-maché geen Franse uitvinding. Papier werd uitgevonden in China in de 2de eeuw na Chr. Pas tegen het einde van de 10de eeuw nam papier de plaats in van de vezels van de papyrusplant, die al in het oude Egypte werden gebruikt. Papier verving dus de papyrus, maar nam er wel de naam van over! In Frankrijk gebruikte men al in de 16de eeuw papier-maché voor poppenkoppen, maar pas vanaf de 17de eeuw waren Franse handwerklieden waren, als eersten in Europa, geïnteresseerd in papier-maché voor commerciële toepassingen.
plaatje02Papier-maché kan in 2 categorieën in gedeeld worden.
  • Werken met papier in laagjes
  • werken met pulp
Je kunt beide methoden natuurlijk ook met elkaar combineren. Voor allebei de methoden gebruik je hetzelfde materiaal: papier en lijm.

De lijm.


Er zijn verschillende soorten lijm die bij papier-maché gebruikt worden. Een overzicht:
  • Behanglijm; dit is een erg goedkope lijm. Er is ook maar weinig van nodig. Om voldoende stevigheid te krijgen moeten er wel meerdere lagen papier gebruikt worden.
  • Lijm van bloem met water;Kook 5 kopjes water. Mix ¼ kopje gezeefde bloem met een kopje koud water. Mix dit tot een gelijkmatig papje zonder klontjes. Voeg dit mengsel toe aan het gekookte water. Laat het geheel onder af en toe roeren nog een minuut of drie zachtjes doorkoken tot het mengsel dik wordt. Je moet het voor het gebruik wel even laten afkoelen. Voor een dikkere lijm neem je 1 kop bloem op 3 kopjes water. De werkwijze is verder hetzelfde.
  • PVA lijm; dit is witte huishoudlijm. Je kunt hier ook houtlijm voor gebruiken. Deze lijm is sterker dan behanglijm of lijm van bloem en water. Er kan daarom met dunnere lagen gewerkt worden. Eventueel kan de lijm nog verdund met water worden.

Alle lijmsoorten kunnen zowel voor de pulp als voor de laagjes techniek gebruikt worden.

Het papier.

Er kunnen diverse soorten papier gebruikt worden voor papier-maché. Meestal wordt er krantenpapier gebruikt, maar een aantal andere mogelijkheden zijn bijvoorbeeld:
  • Kopieer papier
  • Gekleurd papier
  • Rijstpapier
  • Crêpepapier
  • Zijdepapier
  • Pakpapier
  • Eierdozen
  • Toiletpapier
Elke papier soort kan, mede door het wel of geen kleur hebben, voor andere effecten zorgen. 
plaatje03

De methode met laagjes papier:


Voor het werken in laagjes wordt het papier in kleine stukjes of repen gescheurd of geknipt. Deze worden met lijm bestreken en op een basisvorm geplakt. De luchtbellen worden met de vingers of een kwast netjes weggestreken. Plak niet meer dan ongeveer 3 lagen te gelijk, anders duurt het drogen te lang. Vervolgens kun je laag na laag opbouwen totdat je de gewenste dikte en vorm hebt bereikt.
plaatje04Handvaten en dergelijke knip je uit karton. Plak deze met tape op je vorm en bedek het geheel vervolgens weer met een aantal lagen papier-maché. Na het drogen, wat wel enige dagen kan duren, kan eventueel de basisvorm verwijderd worden. De vorm kan nou nog afgewerkt worden als je dit wilt.